Hiriak eta herriak
Gipuzkoa mendien, haranen eta kostaldearen arteko elkargunea da, muga finkorik gabea. Mendia, batzuetan, itsasoan amaitzen da, aurretiko lautzerik gabe.
Mendiak, ibaiak eta itsasoak bat egiten duten lekuan egin zituzten portuak eta kostaldeko herriak. Espazio bakoitza aprobetxatuz, ingurune naturalean txertaturik. Geografia gizatiartu horretan, denean bizi da jendea. Hiriak eta herriak egonleku historikoak dira, nortasun sendokoak guztiak; jendea nongoa den bereiz dezakegu, hitz egiten duen euskararen aldaerarengatik
Mendian ere bizi da jendea. Bertan diren baserriak aspaldi-aspaldiko produkzio unitateak dira, eta Gipuzkoaren barnealdeko garapena azaltzen dute. Ondoren iritsi zen industrializazioak arroak eraldatu, eta egungo hiri eta herri mosaikoa sorrarazi zuen. Interes historikoa, landa giroko xarma eta itsasaldeko tipikotasuna. Dena daukagu.